Thành phố Cần Thơ qua 15 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW của Bộ Chính trị

Một góc thành phố Cần Thơ_Ảnh: zingnews.vn

Quán triệt mục tiêu đó, trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết 45, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch, quy hoạch, đề án để cụ thể hóa, triển khai với tinh thần quyết liệt, đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, xác định những nhiệm vụ cụ thể, những khâu đột phá, bước đi cho từng năm trong giai đoạn 2005 - 2020 và những năm tiếp theo. Riêng trong nhiệm kỳ 2015 - 2020, Thành ủy Cần Thơ đã ban hành 11 nghị quyết, trong đó có 9 nghị quyết chuyên đề,  tiếp tục chỉ đạo tập trung tạo thêm động lực để đạt các mục tiêu mà Nghị quyết 45 đề ra. Với nỗ lực, quyết tâm cao của các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân thành phố trong suốt 15 năm qua, đến nay, nhiều mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng về phát triển thành phố Cần Thơ đề ra trong Nghị quyết 45, Kết luận số 17-KL/TW, ngày 21-3-2012, của Bộ Chính trị và Kết luận số 07- KL/TW, ngày 28-9-2016, của Bộ Chính trị, “Về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW” đã cơ bản hoàn thành. Cụ thể là:

Kinh tế thành phố tăng trưởng khá, chất lượng và quy mô nền kinh tế được nâng lên; là địa phương duy nhất trong vùng ĐBSCL có điều tiết ngân sách về Trung ương; từng bước khẳng định là một trong những động lực tăng trưởng của vùng. Giai đoạn 2006 - 2019, tăng trưởng kinh tế của thành phố đạt mức bình quân 7,27%, cao hơn mức bình quân chung của cả nước, cao nhất trong vùng kinh tế trọng điểm vùng ĐBSCL; hằng năm đóng góp khoảng 12% GRDP của vùng ĐBSCL; tổng sản phẩm bình quân đầu người đến cuối năm 2019 đạt 88,3 triệu đồng, gấp 7,1 lần so với năm 2005.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng gia tăng tỷ trọng dịch vụ và công nghiệp, từng bước khẳng định vai trò trung tâm của vùng ĐBSCL về công nghiệp và dịch vụ, nhất là về thương mại và du lịch. Ngành nông nghiệp phát triển liên tục và ổn định, đóng vai trò hết sức quan trọng trong giải quyết việc làm, thu nhập cho nông dân, góp phần giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội. Thành phố hoàn thành trước thời hạn chương trình xây dựng nông thôn mới với tổng các nguồn vốn đầu tư giai đoạn 2011 - 2019 là 13.942 tỷ đồng và đang xây dựng các xã nông thôn mới nâng cao tiến đến nông thôn mới kiểu mẫu.

Môi trường đầu tư và kinh doanh được cải thiện cùng với việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính đã thúc đẩy các khu vực kinh tế phát triển đa dạng, thu hút được nhiều nguồn vốn cho đầu tư phát triển. Năm 2019, tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 52.086 tỷ đồng, gấp 7,1 lần so với năm 2005. Trong đó có 10 chương trình, dự án lớn từ nguồn vốn ODA khoảng 14.746 tỷ đồng giúp thành phố đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên mà Nghị  quyết 45 đã xác định là: phát triển đô thị, giao thông vận tải, y tế, cấp nước, vệ sinh môi trường.

Thực hiện tốt công tác quy hoạch và phát triển đô thị; trở thành đô thị loại I trực thuộc Trung ương với điểm nhấn về cảnh quan và kiến trúc là “sáng, xanh, sạch, đẹp”; tỷ lệ đô thị hóa năm 2019 đạt khoảng 70%, cao hơn gần 2 lần so với mức trung bình cả nước. Cần Thơ là một trong sáu đô thị trọng điểm thực hiện đề án phát triển các đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu và hướng tới là đô thị hạt nhân của vùng ĐBSCL. Kết cấu hạ tầng đô thị, đặc biệt là hạ tầng giao thông, không ngừng được cải thiện, kết nối với mạng lưới đô thị vùng, giúp Cần Thơ làm tốt vai trò đầu mối quan trọng về giao thông vận tải nội vùng, liên vận quốc tế.

Công tác khai thác, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu được triển khai tích cực; Cần Thơ trở thành thành viên trong mạng lưới 100 thành phố trên toàn cầu có khả năng chống chịu (100RC); được vinh danh và nhận “Chứng chỉ ASEAN thành phố tiềm năng để trở thành thành phố bền vững về môi trường lần thứ 3 về không khí sạch”. Song song với việc chú trọng khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn tài nguyên đất, nước, khoáng sản, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, thành phố cũng chủ động, tích cực tham gia các thể chế hợp tác quốc tế về môi trường hướng đến phát triển bền vững.

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cùng các đại biểu tham quan các gian hàng tại Hội chợ du lịch quốc tế Cần Thơ 2019_Ảnh: sggp.org.vn

Hợp tác quốc tế và liên kết vùng được thúc đẩy với một số kết quả tích cực ban đầu. Bên cạnh việc mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, thành phố tăng cường quan hệ hợp tác với các tỉnh, thành phố khác trong và ngoài vùng ĐBSCL. Hoạt động liên kết, hợp tác phát triển vùng kinh tế trọng điểm vùng ĐBSCL đạt được một số kết quả khả quan bước đầu như: Đề xuất cơ chế, chính sách hỗ trợ chung cho vùng; rà soát, xây dựng quy hoạch cấp vùng, quy hoạch thành phố; xây dựng cơ sở dữ liệu vùng kinh tế trọng điểm vùng ĐBSCL; xác định danh mục dự án trọng điểm về kết cấu hạ tầng của vùng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Văn hóa - xã hội đạt được nhiều kết quả tích cực; từng bước khẳng định vai trò trung tâm vùng ĐBSCL về giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, y tế, văn hóa; thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, chăm lo cho gia đình người có công với nước, các đối tượng bảo trợ xã hội. Trung bình hằng năm, thành phố giải quyết việc làm cho trên 50.000 lao động; tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề tăng từ 27,95% năm 2006 lên 58% năm 2019; tỷ lệ hộ nghèo năm 2019 giảm còn 0,66%, thấp nhất so với các tỉnh trong vùng ĐBSCL. Thực hiện tốt các chính sách dân tộc và tôn giáo, củng cố và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân trên địa bàn.

Vai trò hạt nhân và tác động lan tỏa chưa mạnh mẽ

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết 45 cũng bộc lộ một số hạn chế, bất cập:

Phát triển kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; Cần Thơ chưa thật sự là trung tâm động lực của vùng ĐBSCL. Cơ cấu kinh tế nội ngành chuyển dịch chậm, nhất là ngành công nghiệp, chưa trở thành thành phố công nghiệp trước năm 2020 để tạo ra những tác động tích cực, có sức lan tỏa đối với sự phát triển của các ngành khác của thành phố cũng như của vùng; chưa thật sự trở thành trung tâm dịch vụ lớn, đa ngành của vùng ĐBSCL.

Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng giao thông, chưa đồng bộ, hiện đại, chất lượng chưa cao, tạo điểm nghẽn trong sự phát triển của thành phố và vùng ĐBSCL; Cần Thơ chưa thật sự là hạt nhân liên kết vùng, chưa tạo ra sự hỗ trợ để cùng nhau khai thác, phát huy tốt nhất tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương. Công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch, nhất là quy hoạch đô thị, chưa bảo đảm tính đồng bộ, bền vững, hiện đại; chưa thật sự là đô thị hạt nhân của vùng.

Phát triển văn hóa - xã hội còn nhiều bất cập; chất lượng giáo dục chưa đồng đều giữa các địa phương; chất lượng đào tạo nghề, đào tạo đại học chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của thành phố và của vùng, nhất là trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ để giải quyết các yêu cầu phát triển trong tình hình mới. Nguy cơ tái nghèo còn cao, chất lượng giải quyết việc làm thấp, thiếu tính ổn định và bền vững,...

Ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ quan nhà nước còn thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức có trình độ, năng lực chuyên môn hạn chế, chưa đảm đương được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ từng lúc, từng nơi chưa thật hiệu quả.

Một số bài học kinh nghiệm quý

Thứ nhất, trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết, các cấp ủy đảng, chính quyền phải linh hoạt, chủ động trong việc lựa chọn, xác định một số lĩnh vực làm khâu đột phá. Song song đó, phải phối hợp thường xuyên, chặt chẽ với các bộ, ban, ngành Trung ương; tăng cường liên kết, hợp tác với các địa phương trong vùng và trong nước để kịp thời kiến nghị, giải quyết những khó khăn, vướng mắc.

Thứ hai, trong triển khai thực hiện cần lựa chọn và xác định đúng vấn đề trọng tâm, trọng điểm theo từng giai đoạn, chú trọng phát hiện và nhân rộng các mô hình triển khai thực hiện có hiệu quả; bám sát thực tiễn để xây dựng các chương trình, dự án, cơ chế, chính sách, bố trí nguồn lực phù hợp và có giải pháp huy động tốt các nguồn lực thực hiện.